معناشناسی سیستماتیک واژۀ ولایت و رسم شبکه های معنایی مرتبط با واژۀ ولایت در آموزه های امام رضا (ع)

ولایت از والاترین واژه ها و مفاهیمی است که از حیث معنای لغوی و اصطلاحی در کاربرد قرآنی و روایی مراتبی دارد و با مفاهیم متعددی گره خورده است. در یک سطح، ولایت به خداوند متعال منحصر است و از سویی این مقام به اذن خداوند متعال به انبیا و اولیا داده شده که ولایت آنها مقید، محدود و مأذون و در طول ولایت خداوند است. در این پژوهش با اتخاذ روش توصیفی – تحلیلی همراه با رویکرد زبانشناختی، مفهوم واژۀ ولایت در لغت و اصطلاح بررسی می شود و پس از تبیین مفهوم ولایت با بررسی و تحلیل واژه های مترادف و مرتبط با آن، ارتباط واژۀ ولایت با واژگانی چون توحید، امامت، هدایت، نبوت، ملکوت بیان شده و با رسم شبکه های معنایی به روشن تر شدن مفهوم ولایت از دیدگاه امام رضا (ع) کمک می شود. بر اساس یافته های این مقاله، ولایت از واژه های کلیدی است که با واژه های توحید، نبوت، امامت، اطاعت، عروة الوثقی، دین حق، هدایت و راسخون فی العلم و ولایت خداوند متعال و ملکوت الله مرتبط است و معتقدان به ولایت که از اهل بیت اطاعت و تبعیت کنند، نجات می یابند و منکران آن اهل دوزخند.